Gayrimenkul Sektöründe Yeni Dönem! İlanlar Siliniyor

Online emlak platformlarında yer alan gayrimenkul ilanlarına yönelik düzenleme Resmi Gazete’de 31 Mayıs Salı günü yayımlanıp 1 Haziran itibariyle uygulamaya girdi. Yeni düzenleme ile ilan sitelerinde yer alan taşınır ve taşınmazlara ait tüm bilgiler, 1 aylık periyotlarla Gelir İdaresi Başkanlığı’na bildirilecek. Uygulamayla sahte ilan vererek gayrimenkul piyasasında spekülatif amaçlı fiyat artışlarının engellenmesi, aynı zamanda vergi kaçağının en aza indirilmesi ve piyasanın şeffafl aştırılması amaçlanıyor. Dünya gazetesinin haberine göre, düzenleme piyasada da etkisini hızlı gösterdi. Düzenlemenin Resmi Gazete’de yayımlandığı ilk günde ilan sitelerinde kaldırılan ilan sayısı 2’ye katlanırken, silinen ilanların devamında da artarak sürdüğü belirtiliyor. Sistemin konutlarda oluşan köpük fiyatları bir nebze olsa da düşüreceği, ancak arz eksikliğinden dolayı enflasyon oranında artışların ise süreceği ifade ediliyor. Bununla birlikte sektör firmaları, silinen ilanların Facebook ve Twitter gibi denetlenemeyen sosyal medya alanlarına ya da online olmayan platformlara kaymasından endişeli.
 

Denetimler mal sahipleri ve emlak ofislerine olacak

Uygulamayla ilgili değerlendirme yapan Emlakjet Genel Müdürü Tolga İdikat, “Şu anda intibak dönemindeyiz. Sahte ilanlar konusunda hem Gelir İdaresi hem de Ticaret Bakanlığı’na çok fazla şikayet gittiğine dair duyumlar oluyordu. Piyasada fiyatları yukarı çekmek için bu tip ilanlar yayımlanıyor. Zaten gayrimenkul biraz emsale göre gidiyor. Bölgedeki fiyatları gören mal sahipleri fiyatları artırıyor ve yapay bir enflasyon oluşuyor. Bu nedenle böyle bir karar alınmış olabilir” dedi. Ayrıca kayıtdışı ekonomiyi engelleyerek vergi kaybını minimuma indirmenin hedefl endiğini anlatan İdikat, “Uygulama kapsamında ilan siteleri, artık Gelir İdaresi’nin Bilgi Transfer Sistemi’ne ilan sahibinin kimlik bilgileri, onu yayımlayan emlak firmasının kimlik bilgileri, ticaretle ilgili bilgileri, ilgili taşınmaz adresin ve herhangi bir ilan yayından kalktığında neden kalktığıyla ilgili bilgileri aylık olarak düzenli verecek” dedi.

“Uygulama açısından riskler var”

Gayrimenkul sektörünün en büyük probleminin verilerin şeffaf olmaması olduğunu dile getiren İdikat, “Bir gayrimenkulün belediyede rayici farklı, tapuda değeri farklı, listelenen değeri farklı. Bu da herhangi bir uygulamanın önünde engel teşkil ediyor. Dolayısıyla düzenlemeye niyet olarak pozitif bakıyorum. Ama uygulanabilirlik açısından riskler var. Konuştuğumuz bazı emlakçılar, ‘O zaman ben de ilan sitelerinde yayınlamam. WhatsApp gruplarında, Facebook, Instagram gibi platformlarda yayınlarım’ diyorlar. O zaman bu verileri alamazlar. O mecralara yönelim de Türkiye’nin yerel girişimlerinden paranın o tarafa kayması gibi bir risk oluşturabilir” yorumunda bulundu.

“Denetimi zor”

Bu işin denetim tarafının da zor olacağını dile getiren Tolga İdikat, “Sadece bizim sitemizde 100 bin ilan giriyor, 100 bin ilan çıkıyor. Bunları kim arayacak, kim denetleyecek? Bu açıdan pratikte biraz zor olacak” dedi. Normalde her gün 3 bine yakın ilanın siteden kalktığını belirten İdikat, “Kararın Resmi Gazete’de yayımlandığı ilk gün 7.500, ikinci gün 8.000 ilan silindi. Demek ki bir grup tedirgin oldu ve düzenleme ilk aşamada amacına ulaşmış oldu” diye yorumladı.

 

“Cezadan bahsedilmiyor”

Sistemde şu anda bir cezadan bahsedilmediğini söyleyen İdikat, “Örneğin 1 milyon liraya satışa çıkardık. Sonra ilan kaldırıldı. Sadece ‘Niye kaldırıldı?’ diye soracaklar. Fakat kişi kaç TL’den satıldığını beyan etmek zorunda kalacak. Burada bir ceza durumu yok. Gerçekten var olmayan ilanları yakalamayı amaçlıyorlar. İşini doğru yapanlara yönelik bir işlem beklemiyorum” dedi. Ayrıca düşük fiyattan ziyade çok pahalıya satanlarda problem oluşmasını beklediklerini ifade eden İdikat, şunları söyledi: “Ceza mekanizması hâlâ net değil. Gelir İdaresi bunu takip edecek. Amaç doğru verilerin sisteme girilmesi ve kayıtdışılığın engellenmesi.”

“Fiyatları yükseltir”

Bu uygulamanın, ilan sitelerini daha disiplinli ve kontrol edilebilir şekilde iş yapmaya zorlayacağını kaydeden TURYAP Genel Müdürü Kemal Karadağ, “Uygulama kapsamında artık sadece gerçek anlamda sözleşmesi yapılan ilanlar girecek. Bu yönetmeliğin esas amacı emlak alım satım ile ilgili kaçağı önlemek. Dolayısıyla uygulama ile spesifik olarak emlak firmalarından ziyade, esas aranılan şey emlak alım satımında oluşan emlak vergisinin doğru verilmesini sağlamak. Çünkü insanlar tapuda gerçek fiyatını düşük gösterebiliyorlar. Bankadan 1 milyon TL kredi çekip, evin fiyatını 500 bin TL gösterebiliyorlar. Neden bu kadar kredi çekip böyle yapanlara yönelik geçtiğimiz dönemde çıkan yasayla geriye dönük cezalar kesildi. Bu düzenlemede de maksadın aynı olduğunu düşünüyorum” diye konuştu. Uygulamanın fiyatlar üzerindeki etkisi hakkında da konuşan Karadağ, “Bence fiyatları çıkarır. Çünkü uygulama en çok mülk sahiplerini etkileyecek. Çünkü tapu harcının bir kısmını mülk sahibi de ödüyor. Ayrıca bir konut 5 yıl içinde satıldığında oluşan değer artışından dolayı mülk sahibi emlak kazanç vergisi ödüyor. Dolayısıyla değer ne kadar düşükse o kadar az ödüyor. Şimdi gerçek fiyatlar olunca mülk sahibi bu farkı birinden çıkarmak zorunda kalacaktır. Genele yayılmasa da bu tarz artışları da duyacağız. Bu nedenle kısa vadede fiyatları yükselteceğini düşünüyorum” dedi. Aynı zamanda sitelere ilan vermeden satma yoluna gidileceğini de kaydeden Karadağ, “Bu durum emlak firmalarına kısa vadede fayda sağlayacak. Ya da ilan sitelerinde düşük fiyat verip, ikili görüşmelerde bunu artırma yoluna gidebilirler. Ancak birkaç yıl içinde vadede ise fiyat neyse o verilecek. Çünkü sistemin bütün açıkları kapatılacak” yorumunu yaptı.